Aktualności

W dniu 29 sierpnia br. wejdzie w życie Ustawa z dnia 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz ustawy – Kodeks postępowania cywilnego

Stowarzyszenie Sędziów Rodzinnych Pro Familia opiniując projekt ww. ustawy wskazywało, że jednym z obligatoryjnych elementów wyroku rozwodowego, opisanych w art. 58 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego jest rozstrzygniecie o władzy rodzicielskiej. W świetle unormowań sprzed nowelizacji, w razie braku porozumienia, o którym mowa w art. 58 k.r.o. sąd jest zmuszony ograniczyć władzę rodzicielską jednemu z rodziców. Analogiczna sytuacja ma miejsce w przypadku rodziców żyjących w rozłączeniu, a reguluje ją art. 107 k.r.o.

Taka konstrukcja nie znajdowała żadnego uzasadnienia, prowadziła jedynie do niepotrzebnego antagonizowania stron, rozróżniania rodziców na pierwszo i drugoplanowych, gdy częstokroć brak było podstaw do uznania, że ograniczenie wynika  z nieodpowiednich kwalifikacji rodzica.

Ustawodawca również błędnie obligował sąd do rozstrzygnięcia o kontaktach w sprawach o rozwód, nawet w przypadku porozumienia między rodzicami, którzy nie zgłaszają potrzeby regulowania kontaktów z dzieckiem. Taka konstrukcja spotykała się od lat ze słuszną krytyką, albowiem nie służyła żadnemu celowi w przypadku braku konfliktu w tym zakresie między rodzicami.

Z wyżej opisanych powodów Stowarzyszenie Sędziów Rodzinnych Pro Familia pozytywnie oceniło zmianę unormowań zawartych w art. 58 k.r.o. i art.107 k.r.o.

Wprowadzone rozwiązania w zakresie nowelizacji art. 58 i 107 k.r.o., ustalające, że w pierwszej kolejności o zasadach wykonywania władzy rodzicielskiej po rozwodzie powinni decydować sami rodzice w drodze porozumienia są słuszne. Usunięcie dotychczasowego automatyzmu ograniczania władzy rodzicielskiej jednego z rodziców może prowadzić do wyciszenia konfliktu, podjęcia starań o kompromisowe rozwiązanie, które zawsze optymalizuje sytuację dziecka rozwodzących się stron (lub stron żyjących w rozłączeniu).

Stowarzyszenie z uznaniem odnosi się do zapisów nowelizacji stanowiących o pozostawieniu pełnej władzy rodzicielskiej obojgu rodzicom, jako preferowanego rozstrzygnięcia zarówno przy orzekaniu rozwodu, jak i w sytuacji rozstania się rodziców.

Dopiero przy braku porozumienia lub jego nieuwzględnieniu przez sąd, albo po stwierdzeniu, że w okolicznościach konkretnej sprawy nie byłoby to zgodne z dobrem dziecka, sąd będzie mógł powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka.

Stowarzyszenie dostrzega pozytywną zmianę dotychczasowych przepisów, zmierzającą do zapewnienia równorzędnej  obecności obojga rodziców żyjących w rozłączeniu lub po rozwodzie w życiu dziecka.

Zmiana art. 509 k.p.c. powoduje, że sprawy o pozbawienie lub ograniczenie władzy rodzicielskiej sąd będzie rozpoznawał w pierwszej instancji w składzie jednego sędziego.Niniejsza zmiana skutkuje ujednoliceniem składów sądu i pozwala na możliwość połączenia sprawy rozpatrywanej na podstawie art. 107 k.r.o. ze sprawą o kontakty. Jest ona odpowiedzią na od dawna zgłaszane przez sędziów krytyczne uwagi dotyczące funkcjonowania różnych składów sądu w sprawach ze sobą ściśle związanych, a które to rozróżnienie nie znajdowało żadnego uzasadnienia i prowadziło do dublowania czynności procesowych, przedłużało postępowanie i eskalowało konflikt między rodzicami. Powołaną powyżej zmianę Stowarzyszenie również ocenia pozytywnie.

Nowelizacja przepisów k.p.c. stanowi również, że sąd uwzględniając wniosek o zabezpieczenie przez uregulowanie sposobu roztoczenia pieczy nad małoletnim dzieckiem w ten sposób, że dziecko będzie mieszkać z każdym z rodziców w powtarzających się okresach, na wniosek uprawnionego, będzie mógł w postanowieniu o udzieleniu zabezpieczenia zagrozić obowiązanemu nakazaniem zapłaty określonej sumy pieniężnej na rzecz uprawnionego na wypadek naruszenia obowiązków określonych w tym postanowieniu.

Wprowadzone zmiany powodują również, że obowiązujące przepisy k.p.c. dotyczące spraw w zakresie wykonywania kontaktów z dzieckiem będą odpowiednio stosowane do orzeczenia, w którym sąd określił, że dziecko będzie mieszkać z każdym z rodziców w powtarzających się okresach.